Halal is iets dat de meesten van ons wel kennen. Maar is dat ook zo? Het woord is bij iedereen bekend, maar de betekenis een stuk minder. Zo gaat het niet alleen om het slachten van een dier zonder verdoving, maar om veel meer…
Haram en halal
Er wordt binnen de islam onderscheid gemaakt tussen haram en halal. Halal is alles dat is toegestaan, haram is alles dat is verboden. Dat kan voor allerlei zaken in het leven gelden, zoals de vormen van contracten, het huwelijk en een scheiding, en dus niet alleen voor het eten. Zoals in elke religie wordt deze door verschillende mensen, verschillend belijd. Waar de ene groep de Koran letterlijk interpreteert, gaat de andere groep op zoek naar de bedoeling achter de tekst. Dat is de groep die niet blind de teksten wil volgen, maar ze plaatst binnen de bredere bedoelingen van de islam en vertaalt naar deze tijd.
Hoe zit het met onverdoofd slachten in Nederland?
Onverdoofd slachten is ieder jaar weer een punt van discussie, vooral tijdens het jaarlijkse offerfeest. Moslims herdenken tijdens dit feest dat Ibrahim de goddelijke opdracht kreeg zijn zoon Ismail te offeren, die op het laatste moment nog werd gered. In de Bijbel komt dit verhaal ook voor, maar daar heten de hoofdpersonen Abraham en Isaak. Moslims slachten op deze dag een dier, dat volgens de halal regels onverdoofd geslacht moet worden. In Nederland is onverdoofd slachten officieel niet toegestaan, maar vanwege de vrijheid van godsdienst wordt er een uitzondering gemaakt voor rituele slachting. Wel zijn er regels aan verbonden. Zo wordt het dier goed vastgezet en houdt iemand van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit toezicht of het dier 40 seconden nadat zijn hals is doorgesneden nog bij bewustzijn is. Als dat zo is dan wordt het dier alsnog bedwelmd.
Meer regels waar halal vlees aan moet voldoen
Onverdoofd slachten is slechts één aspect van halal vlees. In de Koran staan meer regels waar halal vlees aan moet voldoen. Zo zijn er moslims die zeggen dat de Koran niet alleen regels geeft hoe je moet slachten, maar ook voorschrijft dat alles wat een moslim eet heilzaam moet zijn. Het voedsel dat zij eten moet goed zijn voor henzelf, maar ook voor de natuur. Dit omdat de mens volgens de Koran goed moet zorgen voor de schepping. Daarom moet een dier ook een goed leven hebben gehad voordat het geslacht wordt.
Onverdoofd slachten is dan wel pijnlijker en meer stressvol voor een dier, maar de islamitische regels rondom het houden van beesten is een stuk diervriendelijker dan de vleesindustrie.
Helemaal stoppen met het eten van vlees
Zoals gezegd speelt het goed zorgen voor de aarde een belangrijke rol in het islamitisch geloof. Om die reden stoppen steeds meer moslims met vlees eten. Vleesconsumptie is namelijk niet alleen nadelig voor het dier, maar ook voor de aarde. Kun je het eten van vlees dan überhaupt nog wel halal noemen? Als je niet kunt garanderen dat een dier goed geleefd heeft, dan sowieso eigenlijk niet. En volgens steeds meer moslims moet je het vlees helemaal niet eten, vlees is eigenlijk haram.
Deze ‘groene beweging’ binnen de Islam is al een tijdje aan de gang. Er is een nieuwe generatie moslims die heel zelfbewust bezig is met het klimaat en andere ecologische kwesties. Sinds de jaren 60 en 70 is er de Groene Islam, een term die gebruikt wordt voor deze manier van denken. Deze versie van de islam is wijdverspreid: van Indonesië tot Engeland zijn moslims bezig met de toekomst van onze planeet.
De commerciële kant van Halal
In de supermarkt zie je steeds vaker schappen met daarin halal producten. Maar dat keurmerk wordt door een groeiende groep moslims gewantrouwd. Dit keurmerk staat namelijk alleen voor de manier van slachten, dus voor een aantal moslims is het vlees niet halal. Het halalkeurmerk garandeert immers niet dat het dier een goed leven gehad heeft.
Daarnaast wordt het commercieel steeds interessanter om iets halal te noemen. Het geloof onder moslims wordt de laatste decennia sterker en steeds meer moslims willen daarom halal eten. Als je dus jouw product een keurmerk kunt geven, dan kun je daar erg veel van verkopen. In de praktijk kan iedereen wel zeggen dat iets halal is, maar zeker weten doe je het niet. Veel moslims ontwikkelen een gezond wantrouwen naar dee vorm van commercie.
Varkens worden expliciet verboden in de Koran, maar waarom is dát dan? Omdat God het eten van dieren met gespleten hoeven expliciet verboden heeft, en dat zijn vooral varkens. Die worden ook expliciet in de Koran genoemd, ook in het Oude Testament trouwens. En dus is het per definitie haram, en niet toegestaan. Er is echter niet altijd een logische verklaring voor een verbod. ‘Omdat God het heeft gezegd, is het zo.’ Waarom God het niet zo op varkens heeft zullen we nooit weten.
